Shkretim historik në përvjetorin e zjarrit të Stacionit të Trenit Haydarpaşa

Haydarpaşa Garı yangınının yıldönümünde tarihi ıssızlık :Bugün Haydarpaşa Garı ’nı yalnızlığa iten yangının üçüncü yıldönümü. 28 Kasım 2010’da çıkan yangın, binanın bir başına kalmasına neden olan olayların da miladı oldu. Tren seferlerinin haziranda kalkmasıyla gar sessizliğe büründü…
Bugün, 1908’de İstanbul-Bağdat Demiryolu’nun başlangıç istasyonu olarak II. Abdülhamit tarafından Alman mimarlar Otto Ritter ve Helmuth Cuno’ya yaptırılan Haydarpaşa Garı ’nın yalnızlaşmaya başladığı olay olan yangının yıldönümü. Haydarpaşa Garı’nın çatısında 28 Kasım 2010’da çıkan yangın, tarihi binayı yalnızlığa sürükleyen olayların da başlangıcı oldu.
Yangının ardından kullanılamayacak hale gelen çatının yerine yenisi yapılmayan tarihi binada zamanla tren sesleri de yavaş yavaş eksilmeye başladı. Türk sinemasında köyden kente gelen insanların indiği ilk istasyon olan demiryolu tarihimizin sembol binası, artık yalnızlığa mahkûm…
Artık ‘kapı’ değil
Haydarpaşa Garı ’ndan insan sesi Ankara-İstanbul arasındaki Yüksek Hızlı Tren (YHT) Projesi nedeniyle ülke çapında düzenlenen trenlere son verilmesiyle azaldı. Demiryolu çalışmaları nedeniyle özellikle İç ve Doğu Anadolu’ya yapılan tren seferleri 1 Şubat 2012’de kaldırıldı. Uzun yıllardır hizmet veren Eskişehir, Başkent, Sakarya, Cumhuriyet, Boğaziçi, Anadolu, Ankara, Fatih, Meram, Doğu, Güney/Kurtalan, Van Gölü, Transasya, Boğaziçi ve İç Anadolu Mavi trenleri kaldırılınca gar, Anadolu’ya açılan kapı özelliğini de yitirdi.
Haziranda başladı
Tam 3 yıl önce çıkan yangının ardından geçtiğimiz Haziran ayında tren seferlerinin de kalkmasıyla ıssızlığa bürünen Haydarpaşa Garı ’na ses katan, sadece fotoğraf meraklıları ile yeni evlenen gelin-damatlar oluyor. İnternet sitesi de kapatılan tarihi bina asıl yalnızlığı 19 Haziran 2013’ten sonra yaşamaya başladı. Yine aynı çalışma kapsamında şehir içi ulaşımında yaklaşık 200 bin yolcuyu taşıyan banliyo trenleri de kaldırıldı. Son banliyo treninin 19 Haziran’da 12.55’te uğurlanmasının ardından tarihi garda bir daha ne kondüktör ne tren düdüğü duyuldu.
‘Tüm esnaf terk etti’
2 yıl öncesine kadar binlerce insanın aynı anda seyahat etmek için akın ettiği Haydarpaşa Garı ’nın sessizliğinin sonunu getirdiğini söyleyen esnaf, başka işler yapmaya başladı. Gar işlevini yerine getirirken binada 1 restoran, 8 büfe, 1 gazete bayii, 55 taksili bir durak, 3 simit tezgahı, bir berber salonu ve bir tuvalette toplam 250 esnaf vardı. TCDD görevlisi olarak ise 250 kişinin görev yaptığı bina, her gün binlerce insana hizmet veriyordu.
Gardaki tuvaletin işletmecisi Nezih Trakyalı, 41 yıldır ekmek yediği binanı böylesine sessiz olmasının kendisini üzdüğünü söylüyor. Trakyalı, “YHT’nin Haydarpaşa’ya gelmeyeceğini öğrendik. Bu sadece bizim sonumuz değil, demiryollarının sembolü olan tarihi binanın da sonu olur. Tüm esnaf terk etti” diyor.
‘Sessizlik çok kötü’
Taksi durağındaki taksiciler, kayıtlı 55 arabanın olduğunu ama kimsenin garda beklemediğini belirtiyor. Taksi durağı yetkilileri, “İstanbul’un yıllarca yükünü çeken bir tarihi binanın bu kadar sessiz kalması çok kötü” diyor.
Mimar Ayşen Öztürk, “Burası modern Türkiye’nin yüzüdür. Halen dimdik ayakta olması bile onun gar olarak kalmasını gerektirir” diyor.
‘İnsan sesi kesilince gar işlevini yitirdi’
Birleşik Taşımacılık Sendikası 1 No’lu Şube Başkanı Mithat Ercan ise, tarihi binanın özel sektöre devredileceği için işlevinin yok edildiğini söyledi. Ercan, “Haydarpaşa Garı’nın sonunu getiren çatı yangını değil trenlerin durdurulması oldu. Çünkü garda insan sesi kesilince işlevini yitirdi. Şimdi özelleştirilerek tarihi misyonunu yitirecek. YHT’nin gelmesi bir umuttu ama olmadı” dedi.