İZBAN makinistlerinin kadın kaptanı :
Üç yıl önce Ulaştırma Bakanlığı ve Büyükşehir Belediyesi işbirliği ile hayata geçirilen İzmir Banliyö İşletmeciliği A.Ş’nin (İZBAN) sefer planlarından makinist çalışma saatlerine kadar tüm çalışma trafiğini bir kadın düzenliyor.
İZBAN Trafik Kontrol Müdürü Ayfer Uslu, uzman kaptanlar Ogetay Maraz ve Murat Efe ile 43 tren setinin güvenli ve dakikasında hareketi için ter döküyor.
Her gün Şirinyer-Alsancak hattını kullanan Uslu, genellikle erkeklerin çalıştığı demiryolu sektöründe sadece trenlerin zamanında hareketini değil istasyonlardaki acil durumları, kriz anlarını ve makinistlerin çalışma düzenlemelerini de gerçekleştiriyor. Elbette zorluklar olduğunu kabul ediyor ancak kadınların titizliği ile soğukkanlılığı birleştirebildiği için mutlu. İZBAN’a ve bir kadın olarak demiryolu sektörüne Uslu’nun gözünden bakalım.
Öncelikle tanıyalım
Anadolu Üniversitesi Sivil Hava Ulaştırma ve İşletmeciliği’nden mezunum. Yaklaşık 17 sene hava yolu ulaşımındaydım. İZBAN kurulunca demiryoluna geçtim. Orada trafik işletme müdürüydüm. Burada verimli olacağım düşünüldü. Türkiye’deki en uzun banliyö hattı olan İZBAN’ın kendine has bir pratiği oldu. O yüzden işi burada öğrendim sayılır. Ulaştırma sektöründen geldiğim için benzerlikler ve farklılıkları olabiliyor. Öncelikle konforlu ve güvenli ulaşım sağlıyorsunuz. İkinci önemli hedef de dakiklik. Trafik Kontrol Merkezi olarak bunları sağlamaya çalışıyoruz. Şu anda 43 tren setini yönetiyoruz. Bu sayı da umarım artacak.
Bir gün nasıl geçiyor
Burası 24 saat açık. Uzman ve şef arkadaşlarımızla vardiyalı çalışıyoruz. Yoğun saatlerde daha da titiziz. Özellikle kalabalık istasyonlarımızı kameralardan takibe alıyoruz. Tedbirler için fikir alışverişinde bulunuyoruz. Makinistlerimizin ihtiyaçları, çalışma saatleri, vardiya programlarıyla ilgileniyoruz. Ayrıca gün bitiminde yani 01.30’dan sonra bakıma, yıkamaya gönderilecek setlerin ayarlanması, setlerin hangi istasyonlarda kalacağı, sabah nasıl çıkış yapacağı gece vardiyasında planlanıyor.
Çok ciddi koordinasyon
Bazen anlık kararlar almak durumunda kalıyorsunuz. O anda doğru karar olduğuna inandığınız şekilde. Trafiği Devlet Demiryolları (DDY) ile yönetmeye çalışıyoruz. Genelde sinyalizasyon sistemini onlar kullanıyor. Burada da trafiğin işletimini, tarifelerimizi, makinistlerimizin çalışma koşullarını, saatlerini belirliyoruz.
En zorlu zamanlar
Aşırı yağmur, sis gibi durumlarda tabii ki görüş kısıtlamasından kaynaklı hız kısıtlaması da olabiliyor ancak seferler pek aksamıyor. Böyle havalarda en güvenli ulaşım biçimiyiz. Zorlandığımız alanlar kriz durumları. Onlar da sinyal sisteminin çökmesi, hatta bir trenin arızalanması ve bunun dışında seferlerimizde aksamaya sebep olacak dış etkenler. Bunlar da maalesef intihar vakaları gibi olaylar. O anlarda burada çok yoğun bir performans sergilemek durumunda kalıyoruz. İnsanları en az şekilde mağdur etmeye çalışarak trafiği aksatmamaya çalışıyoruz. Hattın açık olmasıyla birlikte kablolar çalınıp sinyal sistemine zarar verildiğinde de zorlanıyoruz.
Başta şikayetler vardı
Genelde hatta bir problem olmadığı sürece tarifemizde herhangi bir aksaklık olmuyor. Başlangıçtaki şikayetlerin çoğunluğunun memnuniyete dönüştüğünü görüyoruz. Günlük 193 seferimizi vaktinde icra edebiliyoruz. Yolcu yoğunluğumuz fazlalaştı. Taşıdığımız yolcu sayısı bizim beklentilerimizin üzerinde. Günlük 230 bin yolcu taşıyoruz. Hedefimiz 550 bin. Şu anki 80 kilometrelik hattımıza 6 istasyon daha eklenecek ve uzunluk 130 kilometreyi bulacak. Bunlardan sonra da aksaklık olmasın diye özel düzenlemeler tabii ki yapılacak.
Kendi de kullanıyor
Her gün en yoğun istasyonlardan biri olan Şirinyer’den kullanıyorum. Benim için çok büyük rahatlık. Alsancak İstasyonu kapandığında trafik çekmek zorunda kaldık. Biz aksaklığı kullanıcı olarak da görebiliyoruz ancak zaten dönüşümlü denetim vardiyalarımız düzenli kontrollerini yapıyor.
En çok gelen konular
Çok yoğun saatlerde seferlerin sıklaştırılması isteniyor ancak sinyal sistemimiz şu anda o yoğunluğu kaldıramayacağı için maalesef 10 dakikada bir sefer düzenleyebiliyoruz. DDY’de yeni bir sistem arayışı var. Bu düzenleme gerçekleşirse bu süre aşağı çekilebilecek.
Kriz anında kadınlar
Biz ayrıntılara dikkat etmeye çalışıyoruz. Tahmin ediyorum titizliğim işe yarıyor. Elimizde olmayan nedenlerden sıkıntı yaşayabiliyoruz ama soğukkanlı olmak zorundasınız. Üzerinizde bir stres hissediyorsunuz çünkü kriz anlarında zorlu görevler bizi bekliyor. Sistemimiz her geçen gün daha oturmuş bir şekilde yoluna devam ediyor.
Aileniz yakınıyor mu
Ben uzun zamandır hep vardiyalı çalıştığım için onlar da biz de alıştık. Yıllardır bayram tatili vesaire yapmadığımı söyleyebilirim. Bu ulaştırma sektörünün doğasında var.
Setlerdeki koku
Onun üzerinde epey çaba sarf ettik. Muhtemelen setlerde kullanılan bir malzemeden kaynaklandığı, yeni olduğu için koku olduğu söylenmişti. Hakikaten kullanıldıkça azalmayı gözlemledik ancak kesin nedeni belirlenemedi.
Bëhu i pari që komenton