Është gabim që tramvaji të kalojë nëpër bregdet në Izmir.

İzmirde Tramvayın sahilden geçmesi yanlış :Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı Hasan Topal, İzmir’in gelişimi için projeler yerine kentsel planlamanın yapılmasını istiyor
Kente yönelik yapılması gereken birçok projeyi didik didik eden ve projelerdeki yanlışları dile getiren, bu yönde dava açılmasına önayak olan ve projelerin iptal edilip düzeltilmesini sağlayanların başında gelen Mimarlar Odası İzmir Şube Başkanı Hasan Topal, İzmir kent planlarını bilimsel gerçeklerle savunuyor. Topal, kentin sorunlarına yönelik birçok proje üreten bir odanın başında olmasına rağmen karar vericilerin kent için üretilecek projelerde kendilerine yeterince danışmadığından şikayetçi. Topal, siyasetçilere sitemde bulunarak, ‘Partiler, yöneticiler koltukları altında projeler yerine kent planlarıyla dolaşmalı’ diyor
Karşıyaka Göztepe tramvayı
İzmir Mimarlar Odası olarak siz kentsel dönüşüm ayağının olmazlarından biri olarak ulaşımı öne sürüyorsunuz. Bu yönde bazı projelere başlandı. Bunlardan biri de tramvay… Karşıyaka ve Göztepe’de yapılması planlanan tramvay projesini nasıl yorumluyorsunuz?
Biz kentteki tüm tartışmaların kent planları üzerinden yapılması taraftarıyız. Planlama ekseninden bakılmadığı sürece bir başka projeyi nasıl etkilediğini bilemezsiniz. Yapılması planlanan tramvay hatlarına İzmir Ulaşım Planı ekseninden bakmak gerekiyor. İzmir Ulaşım Planı (İUP) bu kentin önümüzdeki 15-20 yılını kapsar. İUP raylı sistemlerin hafif raylı sistemlerin ve deniz ulaşımı ile metronun geliştirilmesi stratejisi var. Tramvay, İUP’nin önerisi olması nedeniyle doğrusu ilkesel olarak yanlıştır diyemeyiz. Ancak bu projenin mekândaki alanları yani yerleri geçiş güzergâhları belirlenirken bazı sıkıntılar olduğunu görüyoruz. Bazı uyarılar da yapıyoruz zaman zaman. Mesela İzmir yeşil yoksunu bir kent. O nedenle tramvay güzergâhında yeşili yok etmeden plan yapın diyoruz. Refüjlerdeki az sayıdaki ağacı, türü ne olursa olsun, bunları kesmeden projelendirin.
Bütün kent merkezlerinde tramvay ile trafik aynı yolu kullanır. Bu kültürü edinmek zorundasınız. Merkezde trafiği bölemezsiniz. Bu nedenle bu kültürü edinirseniz o ağaçları kesmenize de gerek yok. Ulaşım taleplerinin olduğu koridorlar saptanmalı. Şikâyetlerden güzergah saptamalarının doğru olmadığı anlaşılıyor. Henüz Alsancak’ta ve Konak’ta bir hareket yok. Mustafa Kemal Sahil Bulvarı’ndaki tartışmalarda Mithatpaşa’yı önermiştik. Ama o süreç geçti. Bize göre sahilden geçmesi ulaşım ana planının ilkeleri gereği doğru bir tercih değil.
Ulaşım planı deniz ulaşımını güçlendir diyor. Yani iskelelerin sayısını çoğalt diyor. Zaten insanlar kıyıya inebilmişse iskeleleri çoğaltmışsan oraya bir tramvay da koymanın bir anlamı yok. Biz bu eleştiriyi yapıyoruz. Mithatpaşa biraz daha geride ama.
Tramvay projesi nostalji olup olmadığını bilmiyorum. Biz ulaşım ana planına bakarız. Kıyıya tramvayı yöneltiyorlar. Karşıyaka’da da. Bir takım ulaşım problemleri nedeniyle… Zaten ulaşım ana planı iskeleleri çoğaltma stratejisi oluşturmuş. İskeleleri çoğaltılmış bir durumda kimsenin tramvayın ulaşım için çok gerekli olduğu sonucunu doğurmaz.
Metro
Metro hatlarının çoğaltılması gerektiğine yönelik bir takım eleştiri ve önerileriniz var. Metro nasıl düzenlenmeli ki İzmir’in sağlıklı bir ulaşıma kavuşsun?
Ulaşım ana planı İzmir metrosunun ve İZBAN’ın gelişmesine yönelik stratejiler sunuyor. Üçyol’dan Buca’ya kadar metro hatları öneriyor. Ayrıca Evka 3’ten Bornova’ya. Kuzeyde Bergama’ya güneyde Efes’e kadar İZBAN’ın uzatılması söz konusu. Raylı sistemler geliştirilmeden İzmir ulaşım sorunu çözülmez. Ulaşım ana planının ana felsefesi insanları bir yerden bir yere ulaştırmak. Yani konut bölgelerinden çalışma-eğitim-sağlık alanlarına. Arabaların değil, insanların… Bizdeki yanılgı araç ulaşımı… Araçları öncelikli kılarsanız olmaz. İnsanları öncelikli kılarsanız zaten araç kullanımı zorunlu alanların dışına taşmaz. Mutlaka raylı sistemlerin çoğaltılması gerekiyor. Raylı sistemlerin yeraltından mı yerüstünden mi gideceği mühendislik konusu. Bir tarihi çevreden metro geçiremezsiniz mesela. Kuşkusuz en sağlıklı olanı yeraltından giden metro sistemleridir. Tabii bu bir maliyet ve araştırma meselesi.
Raylı sistemlerin geçtiği yerden otobüsleri çekme doğru bir strateji. Ama o raylı sistem ve vapur iskelelerini otobüsle desteklemeniz gerekiyor. Vapurdan inip yarım saat otobüs beklememeli insanlar ya da raylı sistemden inip yarım saat otobüs bekleyemez. Entegrasyonun sağlanması önemli o nedenle. Ulaşımda dönüşüm ve ulaşım türlerinin bütünleştirilmesi ve entegrasyonu budur. Metrodan inip beş dakika içinde İZBAN’a; İZBAN’dan inip en fazla on dakika içinde otobüse binebilmelisiniz. Ya da gemiye binebilmelisiniz. Bunları yerel yönetimin ulaşım kararlarını bilmeden bir şey söylemek doğru değil.