Sisteme plotësisht automatike pa shofer (Tos) dhe avantazhet e tyre

Raylı toplu taşımada sürücüsüz veya tam otomatik
sistemler yaygınlaşmaktadır. Hem hareketli blok
hemde sabit blok sistemlerde tam otomatik bilgisayar
kontrollü tren sürüşü mümkündür. Yıllardır yapılan
testler ve uygulamalar başarı ile sonuçlanmıştır.
TOS sisteminin avantajları aşağıda verilmiştir:
Güvenlik ve Emre Amadelik
1. TOS Sistemler insan hatasını engellemektedir.
Mevcut sistemlerde kazaların bir çoğu insan
hatasından kaynaklanmaktadır.
2. Ayrılmış yol kullanımı yaya ve araç ile
çarpışmaları önlemektedir.
3. Platform kapıları kullanılması durumunda hat’a
insan düşmesini ve yolcuların sebep olduğu
gecikmeleri önlemektedir.
Yüksek Kalitede Hizmet
1. TOS Sistemler ile trenler arasındaki Headway
süresi minumuma indirilerek yolcuların bekleme
süreleri kısaltılmaktadır.
2. Aktarma noktalarında bekleme süresi
kısaltılabilmektedir.
3. Yüksek ticari hız, kısa yolculuk süreleri ve
dakiklik toplu taşımanın yolcu çekim etkisini
rritet.
Yüksek İşletme Esnekliği
1. Değişkenlik arz eden yolculuk taleplerine gerçek
zamanlı olarak hat’a araç sokma veya hattan tren
çekme şeklinde cevap verebilme özelliği.
2. Araç içinde Sürücülerin / Personelin olmaması
personel verimliliğini arttırmaktadır. Tabii araca
makinist konup/konmaması işletmeciliği yapan
firmanın seçimine bağlıdır.Trende
bulundurulacak personeller yolculara hizmet
kalitesini arttırıcı şekilde örneğin yolculara
yardımcı olacak şekilde çalıştırılabilir.
Düşük Bakım Maliyeti
1. TOS sistemlerde eğer hareketli blok kullanılırsa
(özellikle CBTC’de)
kullanılan saha
ekipmanlarının az olması sebebiyle bakım
ihtiyacı azdır ve maliyeti düşüktür.
2. Saha ekipmanı az olduğu için arızaya müdahale
daha kolay ve arıza giderme süresi daha
düşüktür.
Minumum Çevresel Etki
1. Belirli yolculuk talebi için kullanılacak Headway
süresinin kısaltılması demek daha kısa tren
setlerinin kullanılması demektir. Bu altyapının
boyutunun ve maliyetinin azalması demektir.
2. Lastik tekerlekli versiyonlarda dik eğimleri
rahatlıkla tırmanabilme ve daha az gürültü
oluşturma özelliği.
6. SONUÇLAR ve ÖNERİLER
Bu bildiride raylı sistemlerde kullanılan sinyalizasyon
sistemleri kısaca tanıtılmış ve Sinyalizasyon ve
haberleşmenin büyük gelişmeler gösterdiği
günümüzün teknolojisi otomatik tren işletmesinin
avantajları verilmiştir.
Yeni kurulacak raylı sistemlerde kapasite açışından
TOS sistemlerin kurulmasının getireceği avantajlar
verilmiştir. Çoğu zaman kapasiteyi artırmak için
yapılacak inşaat veya diğer masraflar sinyalizasyon
sistemine yapılacak maliyetin yanında
karşılaştırılamayak kadar büyüktür. Teknolojinin
gelişmesi ile beraber otomatik sürüş ile manuel
sürüşlü sinyalizasyon sistemleri arasındaki fark da
%10-15’ler seviyesine inmiştir. Eğer kurulacak raylı
sistemin kapasitesinin yüksek olması isteniyorsa, sabit
blok yerine hareketli blok sinyalizasyon sistemleri
tercih edilmelidir. Eurobalise, GSM-R, CBTC gibi
uluslarası standartlara göre açık kodlu sistemlerin
kullanılması ilerdeki uzatmaların kolaylaşması,
değişik trenlerin aynı hatta sürülebilmesi vb.
avantajlar açısından önemlidir.